19/11/2023
ΨΩΜΙ ΜΕ ΑΛΕΥΡΙ ΖΕΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΖΥΜΙ
Ψωμί με Αλεύρι Ζέας και Προζύμι (συνταγή από την μητέρα μου).
Ένα ιδιαίτερα νόστιμο και αφράτο καρβελάκι.
Η διαδικασία είναι λίγο χρονοβόρα αλλά εύκολη, ενώ το αποτέλεσμα θα σας ενθουσιάσει.
Ένα ιδιαίτερα νόστιμο και αφράτο καρβελάκι.
Η διαδικασία είναι λίγο χρονοβόρα αλλά εύκολη, ενώ το αποτέλεσμα θα σας ενθουσιάσει.
Αυτή η συνταγή για ψωμί με αλεύρι ζέας και προζύμι είναι χωρίς ζάχαρη. Εάν θέλετε, όμως, οπωσδήποτε να βάλετε κάποιο γλυκαντικό, μ η ν βάλετε ζάχαρη αλλά δείτε την ανάρτηση "Υγιεινά Γλυκαντικά".
ΠΡΟΖΥΜΙ
Θα χρειαστούν 3 μέρες περίπου, ίσως και 4, για να έχουμε ένα σωστό προζύμι.
Υλικά + εκτέλεση:
- νερό
- αλεύρι ζέας
Πρώτη μέρα:
- 3/4 τέταρτα της κούπας τσαγιού αλεύρι,
- 1 κούπα τσαγιού νερό χλιαρό.
Ανακατεύουμε και σκεπάζουμε το μπολ μέχρι την επόμενη μέρα.
Το μπολ να βρίσκεται σε ζεστό μέρος.
Δεύτερη μέρα:
Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία της πρώτης μέρας, δηλαδή στο μπολ που ή δ η έχουμε, προσθέτουμε πάλι το αλεύρι και το νερό, στις ίδιες ποσότητες, και ανακατεύουμε.
Από πάνω πασπαλίζουμε, πάντα, λίγο αλεύρι.
Το ξανασκεπάζουμε.
Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία για 1 ή 2 ημέρες ακόμα, σύνολο 3 ή 4 ημέρες.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμο ;
Θα βγάλει πολλές φουσκάλες. Θα έχουμε έναν πηχτό χυλό.
Τότε γνωρίζουμε ότι το προζύμι είναι έτοιμο και η διαδικασία ολοκληρώθηκε.
Τώρα, ακολουθεί το επόμενο βήμα: το ζύμωμα του ψωμιού.
Υλικά για Ψωμί με Αλεύρι Ζέας και Προζύμι:
- 2 κιλά αλεύρι ζέας,
- 1 κουταλάκι του γλυκού θαλασσινό αλάτι,
- 2 κουταλάκια του γλυκού ξύδι, οποιοδήποτε έχετε στο σπίτι σας (Προσωπικά, συστήνω το μηλόξυδο, ιδανικά βιολογικό και αφιλτράριστο)
- 1.200 γραμμάρια νερό.
Ψωμί με Αλεύρι Ζέας και Προζύμι - Εκτέλεση:
1. Κοσκινίζουμε το αλεύρι ζέας.
2. Έχουμε σε ένα μπολ χλιαρό νερό.
3. Σε μια μεγάλη λεκάνη βάζουμε το κοσκινισμένο αλεύρι ζέας μαζί το αλάτι.
Ανακατεύουμε ώστε να γίνει ένα μείγμα.
4. Ανοίγουμε μια λακούβα μέσα στο αλεύρι και ρίχνουμε το προζύμι.
5. Προσθέτουμε το ξύδι.
Συμπληρώνουμε όσο νερό πάρει μέχρι ν α υγροποιηθεί και αρχίζουμε σιγά-σιγά και ζυμώνουμε.
6. Έχουμε δίπλα μας ένα άλλο μπολάκι με χλιαρό νερό.
Βρέχουμε τα χέρια μας και ζυμωνουμε. Επαναλαμβάνουμε, πολλές φορές, μέχρι η ζύμη μας να γίνει ομοιόμορφη και αφράτη.
Το ζύμωμα διαρκεί περίπου 15 έως 20 λεπτά
7. Αφού τελειώσουμε με το ζύμωμα, ρίχνουμε λίγο λάδι στον πάτο του μπολ, και κάνουμε το ζυμάρι μία μεγάλη μπάλα.
8. Κρατάμε ένα κομμάτι ζυμάρι 250 γραμμάρια και το βάζουμε σε ένα μικρό μπολ.
Βάζουμε λίγο λάδι από πάνω, το κλείνουμε με το καπάκι του και το αφήνουμε σε ζεστό μέρος μέχρι να φουσκώσει.
Για το φούσκωμα ενδέχεται να χρειαστεί και ολόκληρη μέρα.
9. Μετά το βάζουμε στο ψυγείο.
Αυτό είναι το προζύμι, έτοιμο, για το επόμενο ζύμωμα που θα κάνουμε.
Πάμε τώρα στο ζυμάρι για τα καρβελάκια μας:
10. Καθαρίζουμε τον πάγκο, βάζουμε λίγο λάδι και κόβουμε σε 3 κομμάτια την ζύμη.
11. Έχουμε λαδώσει τις φόρμες, έχουμε κάνει μπαλίτσες στενόμακρες στο μάκρος της φόρμας (ή εάν θέλουμε σε ταψί).
Μπορούμε να μην λαδώσουμε φόρμες ή ταψιά αλλά να βάζουμε μέσα στην φόρμα μία λαδόκολλα ώστε να έχουμε λιγότερη λάτρα.
12. Σκεπάζουμε το ψωμί, σε ζεστό μέρος, με πετσέτα και κουβερτούλα.
Το ψωμί με το προζύμι δεν γίνεται γρήγορα, όπως το ψωμί ζέας με την μαγιά, όπου σε 1 ώρα περίπου είναι έτοιμο για ψήσιμο. Το ψωμί με το προζύμι θα χρειαστεί από 2 έως 5 ώρες, ανάλογα το κρύο που υπάρχει στον περιβάλλοντα χώρο (π.χ. το καλοκαίρι είναι έτοιμο στις 2 ώρες, ενώ τον χειμώνα ίσως χρειαστεί ακόμα και 5 ώρες).
Πώς καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμο ;
Πρέπει να διπλασιαστεί ο όγκος της ζύμης. Εάν δ ε ν έχει διπλασιαστεί, περιμένουμε λίγο ακόμα και ακουμπάμε με το χέρι μας το ψωμί ώστε να δούμε εάν είναι παγωμένο. Εάν ε ί ν α ι παγωμένο, τότε χρειάζεται να το ζεστάνουμε με κάποιον τρόπο π.χ. καλύπτοντας το με μερικές ακόμα πετσέτες ή κουβέρτες ή αφήνοντας το δίπλα στο καλοριφέρ.
13. Προθερμαίνουμε τον φούρνο, τρυπάμε με το μαχαίρι την ζύμη, και ψήνουμε στους 170-180 βαθμούς, για 1 ώρα περίπου.
Λίγο πριν τελειώσουμε το ψήσιμο, σε ένα μπολ βάζουμε νερό από την βρύση, και με ένα πινέλο βρέχουμε το ψωμί όσο είναι μέσα στον φούρνο και ξανακλείνουμε τον φούρνο μέχρι να ολοκληρωθεί το ψήσιμο.
14. Μετά από περίπου 1 ώρα, βγάζουμε το ψωμί από το ταψί (π.χ. το βάζουμε σε μία ξύλινη τάβλα ώστε να έχει χώρο από κάτω για να αερίζεται).
Το σκεπάζουμε με μια πετσέτα, για 1 ώρα περίπου, να κρυώσει λίγο και να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου ώστε να μπορούμε να το κόψουμε πιο εύκολα.
Καλή Απόλαυση.
Μία καλή αρχή θα μπορούσε να ήταν η εξής:
κόβουμε μία φέτα ζεστό ψωμί ζέας, στην οποία αλείφουμε ταχίνι ολικής, πασπαλίζουμε με σκόνη από κανέλα Κεϋλάνης και προσθέτουμε μαύρες σταφίδες.
Καλή μας Όρεξη !
ΠΡΟΖΥΜΙ
Θα χρειαστούν 3 μέρες περίπου, ίσως και 4, για να έχουμε ένα σωστό προζύμι.
Υλικά + εκτέλεση:
- νερό
- αλεύρι ζέας
Πρώτη μέρα:
- 3/4 τέταρτα της κούπας τσαγιού αλεύρι,
- 1 κούπα τσαγιού νερό χλιαρό.
Ανακατεύουμε και σκεπάζουμε το μπολ μέχρι την επόμενη μέρα.
Το μπολ να βρίσκεται σε ζεστό μέρος.
Δεύτερη μέρα:
Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία της πρώτης μέρας, δηλαδή στο μπολ που ή δ η έχουμε, προσθέτουμε πάλι το αλεύρι και το νερό, στις ίδιες ποσότητες, και ανακατεύουμε.
Από πάνω πασπαλίζουμε, πάντα, λίγο αλεύρι.
Το ξανασκεπάζουμε.
Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία για 1 ή 2 ημέρες ακόμα, σύνολο 3 ή 4 ημέρες.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμο ;
Θα βγάλει πολλές φουσκάλες. Θα έχουμε έναν πηχτό χυλό.
Τότε γνωρίζουμε ότι το προζύμι είναι έτοιμο και η διαδικασία ολοκληρώθηκε.
Τώρα, ακολουθεί το επόμενο βήμα: το ζύμωμα του ψωμιού.
Υλικά για Ψωμί με Αλεύρι Ζέας και Προζύμι:
- 2 κιλά αλεύρι ζέας,
- 1 κουταλάκι του γλυκού θαλασσινό αλάτι,
- 2 κουταλάκια του γλυκού ξύδι, οποιοδήποτε έχετε στο σπίτι σας (Προσωπικά, συστήνω το μηλόξυδο, ιδανικά βιολογικό και αφιλτράριστο)
- 1.200 γραμμάρια νερό.
Ψωμί με Αλεύρι Ζέας και Προζύμι - Εκτέλεση:
1. Κοσκινίζουμε το αλεύρι ζέας.
2. Έχουμε σε ένα μπολ χλιαρό νερό.
3. Σε μια μεγάλη λεκάνη βάζουμε το κοσκινισμένο αλεύρι ζέας μαζί το αλάτι.
Ανακατεύουμε ώστε να γίνει ένα μείγμα.
4. Ανοίγουμε μια λακούβα μέσα στο αλεύρι και ρίχνουμε το προζύμι.
5. Προσθέτουμε το ξύδι.
Συμπληρώνουμε όσο νερό πάρει μέχρι ν α υγροποιηθεί και αρχίζουμε σιγά-σιγά και ζυμώνουμε.
6. Έχουμε δίπλα μας ένα άλλο μπολάκι με χλιαρό νερό.
Βρέχουμε τα χέρια μας και ζυμωνουμε. Επαναλαμβάνουμε, πολλές φορές, μέχρι η ζύμη μας να γίνει ομοιόμορφη και αφράτη.
Το ζύμωμα διαρκεί περίπου 15 έως 20 λεπτά
7. Αφού τελειώσουμε με το ζύμωμα, ρίχνουμε λίγο λάδι στον πάτο του μπολ, και κάνουμε το ζυμάρι μία μεγάλη μπάλα.
8. Κρατάμε ένα κομμάτι ζυμάρι 250 γραμμάρια και το βάζουμε σε ένα μικρό μπολ.
Βάζουμε λίγο λάδι από πάνω, το κλείνουμε με το καπάκι του και το αφήνουμε σε ζεστό μέρος μέχρι να φουσκώσει.
Για το φούσκωμα ενδέχεται να χρειαστεί και ολόκληρη μέρα.
9. Μετά το βάζουμε στο ψυγείο.
Αυτό είναι το προζύμι, έτοιμο, για το επόμενο ζύμωμα που θα κάνουμε.
Πάμε τώρα στο ζυμάρι για τα καρβελάκια μας:
10. Καθαρίζουμε τον πάγκο, βάζουμε λίγο λάδι και κόβουμε σε 3 κομμάτια την ζύμη.
11. Έχουμε λαδώσει τις φόρμες, έχουμε κάνει μπαλίτσες στενόμακρες στο μάκρος της φόρμας (ή εάν θέλουμε σε ταψί).
Μπορούμε να μην λαδώσουμε φόρμες ή ταψιά αλλά να βάζουμε μέσα στην φόρμα μία λαδόκολλα ώστε να έχουμε λιγότερη λάτρα.
12. Σκεπάζουμε το ψωμί, σε ζεστό μέρος, με πετσέτα και κουβερτούλα.
Το ψωμί με το προζύμι δεν γίνεται γρήγορα, όπως το ψωμί ζέας με την μαγιά, όπου σε 1 ώρα περίπου είναι έτοιμο για ψήσιμο. Το ψωμί με το προζύμι θα χρειαστεί από 2 έως 5 ώρες, ανάλογα το κρύο που υπάρχει στον περιβάλλοντα χώρο (π.χ. το καλοκαίρι είναι έτοιμο στις 2 ώρες, ενώ τον χειμώνα ίσως χρειαστεί ακόμα και 5 ώρες).
Πώς καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμο ;
Πρέπει να διπλασιαστεί ο όγκος της ζύμης. Εάν δ ε ν έχει διπλασιαστεί, περιμένουμε λίγο ακόμα και ακουμπάμε με το χέρι μας το ψωμί ώστε να δούμε εάν είναι παγωμένο. Εάν ε ί ν α ι παγωμένο, τότε χρειάζεται να το ζεστάνουμε με κάποιον τρόπο π.χ. καλύπτοντας το με μερικές ακόμα πετσέτες ή κουβέρτες ή αφήνοντας το δίπλα στο καλοριφέρ.
13. Προθερμαίνουμε τον φούρνο, τρυπάμε με το μαχαίρι την ζύμη, και ψήνουμε στους 170-180 βαθμούς, για 1 ώρα περίπου.
Λίγο πριν τελειώσουμε το ψήσιμο, σε ένα μπολ βάζουμε νερό από την βρύση, και με ένα πινέλο βρέχουμε το ψωμί όσο είναι μέσα στον φούρνο και ξανακλείνουμε τον φούρνο μέχρι να ολοκληρωθεί το ψήσιμο.
14. Μετά από περίπου 1 ώρα, βγάζουμε το ψωμί από το ταψί (π.χ. το βάζουμε σε μία ξύλινη τάβλα ώστε να έχει χώρο από κάτω για να αερίζεται).
Το σκεπάζουμε με μια πετσέτα, για 1 ώρα περίπου, να κρυώσει λίγο και να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου ώστε να μπορούμε να το κόψουμε πιο εύκολα.
Καλή Απόλαυση.
Μία καλή αρχή θα μπορούσε να ήταν η εξής:
κόβουμε μία φέτα ζεστό ψωμί ζέας, στην οποία αλείφουμε ταχίνι ολικής, πασπαλίζουμε με σκόνη από κανέλα Κεϋλάνης και προσθέτουμε μαύρες σταφίδες.
Καλή μας Όρεξη !
Το ευρετήριο με όλες τις υπόλοιπες συνταγές φαίνεται εδώ